ارزیابی روش انگشت نگاری چندپارامتری به منظور منشایابی رسوب مطالعه موردی در غرب گیلان

در بسیاری از کشورها و از جمله ایران، مسائل محیطی مربوط به رسوبات، تهدیدی جدی برای مدیریت پایدار اراضی و استفاده از ذخایر آبی قلمداد می شود. تعیین سهم نسبی منابع بالقوه رسوب، گام مهمی در توسعه استراتژی های مبارزه با فرسایش خاک است. به دلیل وجود مشکلات زیاد در کاربرد روش های سنتی، روش منشایابی به عنوان روشی جایگزین ومناسب برای تعیین منابع اصلی رسوب و اهمیت نسبی آن ها، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر، استفاده از روش منشایابی چندگانه کمی را به منظور تعیین منابع عمده رسوب در حوضه ناو واقع در غرب استان گیلان، مورد ارزیابی قرار داد. در این تحقیق از ترکیب مناسبی از عناصر ژئوشیمیایی، رادیواکتیو، کربن آلی، نیتروژن و فسفر، برای تفکیک انواع کاربری ها (شامل جنگل، دیواره خندق،مرتع دارای پوشش و مراتع تخریب شده) استفاده شد. عملیات نمونه برداری شامل جمع آوری 40 نمونه معرف از منابع بالقوه رسوب و 10 نمونه رسوب از خروجی حوضه بود. آن گاه ترکیب مناسبی از ردیاب ها که به وسیله تحلیل تشخیص تعیین شده بودند، در مدل های چندمتغیره ترکیبی به منظور تعیین سهم نسبی هر یک از کاربری ها، به کار برده شدند. ترکیب بهینه خروجی از تحلیل تشخیص که قادر به تفکیک انواع کاربری ها می باشد، شامل سرب، منگنز قابل استخراج با پیروفسفات سدیم، سزیم، آهن، نیکل و نیتروژن بود. متوسط سهم هر یک از چهار کاربری که شامل دیواره خندق، مراتع تخریب شده، مراتع دارای پوشش و جنگل بودند به ترتیب برابر 92، 6/5، 1 و 0/5 درصد به دست آمد.خطای نسبی پایین مدل (کمتر از یک درصد) نشان دهنده صحت و دقت بالای مدل بود. نتایج به دست آمده با مشاهدات صحرایی نیز تطبیق داشت.